Most Dębnicki. 1917.

Kratownicowy Most Zwierzyniecki, zwany również Dębnickim wybudowano w latach 1887-1888. Powstał jako element kolei obwodowej wytyczonej na wałach obronnych Twierdzy Kraków w miejscu dzisiejszych Alei Trzech Wieszczów. Początkowo był mostem drogowo kolejowym, a gdy w 1911 roku zlikwidowano tory, część mostu po której jeździły pociągi została zamieniona na kładkę dla pieszych. Wycofujący się z Krakowa Niemcy w 1945 roku wysadzili most w powietrze, a na jego miejscu powstał w 1951 roku Most Dębnicki w obecnym kształcie.

Patrząc na zdjęciu archiwalnym dalej w prawo zobaczymy charakterystyczny ceglany budynek Rogatki Zwierzynieckiej. Gdy w 1847 roku Kraków został włączony do Austrii zaczął tu obowiązywać także austriacki system celny. Obszar Krakowa został otoczony miejską linią akcyzową, wewnątrz której towary konsumpcyjne obłożone były podatkiem. Wwożąc takie towary do Krakowa należny podatek płaciło się na jednej z wielu rogatek ustawionych na granicach miasta. Celem podatku było zniechęcenie niezamożnych mieszkańców przedmieść przed migracją do miasta. Taki system fiskalny hamował rozwój terytorialny Krakowa, bo sąsiednie gminy z powodu wizji podniesienia cen podstawowych produktów były raczej przeciwne znalezieniu się w granicach miasta. Co ciekawe linia akcyzowa przetrwała zabory i została zlikwidowana dopiero w 1923 roku wraz z wejściem w życie ustawy o jednolitym systemie podatkowym. Choć Rogatka Zwierzyniecka już nie istnieje, to w Krakowie zachowało się jeszcze kilka innych, między innymi na ulicy Piłsudskiego, Wrocławskiej, Rakowickiej czy Łokietka.

Widoczny poniżej Rogatki ogrodzony teren to Miejskie Zakłady Ceramiczne. Ulokowano je nad brzegiem Wisły aby mieć łatwy dostęp do piasku z dna rzeki. Lokalizacja taka to jednak ryzyko częstych powodzi, a jedną z nich można zobaczyć na pochodzącym z Narodowego Archiwum Cyfrowego zdjęciu z 1931 roku:

Tymczasem dochodzimy już do prawego krańca zdjęcia, gdzie znajduje się wybudowana w 1889 roku willa Medyńskich projektu Jacka Matusińskiego. Niedługo po wykonaniu tego zdjęcia została podniesiona o kolejną kondygnację.

Na koniec Wisła. To, że w miejscu dzikiego nabrzeża obecnie znajdują się bulwary widać od razu. Jednak dopiero przyglądając się bardziej uważnie obydwu zdjęciom można zauważyć, że lustro wody dzisiaj znajduje się nieco wyżej. Odpowiedzialny za to jest Stopień Wodny Dąbie, który od 1965 roku spiętrza Wisłę.

Archiwalne zdjęcie pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Udostępnij post: