Most Podgórski. Około 1900.

Relaksując się przy jednym z wielu kawiarnianych stolików wzdłuż ulicy Mostowej dziś trudno uwierzyć, że kiedyś była to jedna z najruchliwszych ulic Krakowa. Wszystko za sprawą Mostu Podgórskiego, dzięki któremu w ogóle powstała.

Musimy cofnąć się do przełomu XVIII i XIX wieku. Po perypetiach z mostem pływającym, który jako jedyny łączył Kraków z Podgórzem postanowiono wreszcie zbudować trwałą przeprawę między tymi oddzielnymi wówczas miastami. Powstały w 1802 roku Most Karola (nazwa na cześć arcyksięcia Karola Ludwika Habsburga) znajdował się u wylotu dzisiejszej ulicy Gazowej i przetrwał tylko 11 lat. Był zbudowany z drewna, co pomogło mu odpłynąć z Krakowa wraz z wielką powodzią w 1813 roku. Nie było wyjścia, wrócono do prowizorki, oba brzegi Wisły połączył znowu most pływający.

Dopiero w 1835 roku Senat Wolnego Miasta Krakowa przy silnych zachętach Austriaków powołał komitet budowy nowego mostu. Jego lokalizację wyznaczono pomiędzy byłym Mostem Karola a mostem pływającym będącym przedłużeniem obecnej ulicy Staromostowej. Wtedy to właśnie wytyczono ulicę Mostową, która miała łączyć w prostej linii nowy most z rynkiem kazimierskim, czyli obecnym placem Wolnica.

Tym razem zrezygnowano już z drewna, jako jedynego budulca. Kamienne filary mostu powstały z rozbiórki murów miejskich w Dobczycach. Był to z resztą pierwszy krakowski most o murowanych filarach. Niestety z drewna nie zrezygnowano do końca i stanowiło ono główny składnik przęseł. Wprawdzie pokryto je blachą z ołowiu i zabezpieczono żywicą, jednak jak się później okazało nie był to przepis na nieśmiertelność.

Most został otwarty w 1850 roku i nadano mu imię cesarza Franciszka Józefa I. Krakowianie jednak nazywali go po swojemu Mostem Podgórskim. Przez kolejne 38 lat (do wybudowania Mostu Dębnickiego) był jedyną stałą przeprawą przez Wisłę. W 1864 roku mostem poprowadzono gazociąg na Podgórze z pobliskiej gazowni przy ulicy Gazowej, a w 1882 roku przy końcu mostu od strony Kazimierza umieszczono pętlę pierwszej linii tramwajowej w Krakowie, która przez Rynek Główny docierała stąd do dworca głównego.

W 1925 roku po wykonanej ekspertyzie ukazującej fatalny stan techniczny Most Podgórski został zamknięty. W tym samym roku podjęto decyzję o budowie nowego mostu (dzisiejszy most Piłsudskiego), ale już w innym miejscu, na przedłużeniu ulicy Krakowskiej, gdzie kiedyś istniał Most Wielicki zniszczony przez powódź w 1775 roku.

Tymczasem Most Podgórski w ciągu roku przeszedł szybkie naprawy, rozebrano przęsła i wymieniono na prowizoryczne, również drewniane. Wprowadzono też opłaty za przeprawę do Podgórza, aby szybciej zebrać środki na budowę nowego mostu, który powstał w 1933 roku.

Most Podgórski zakończył żywot 3 lata później. Zniknęły wówczas przęsła oraz jeden filar, aby poszerzyć szlak żeglugowy. Pozostałe 3 filary rozebrano w latach 50. XX wieku. Pamiątką po moście pozostały ulica Mostowa oraz monumentalne przyczółki po obu stronach Wisły. To na nich w  2010 roku wsparła się Kładka Ojca Bernatka.

 

Autorem zdjęcia archiwalnego jest Natan Krieger.

 

Udostępnij post:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *