Plac Inwalidów. 1930.

Plac budowy. Zarówno w 2019 jak i w 1930 roku. Dzisiaj remontują torowisko, wtedy budowali kamienicę. A wybudują jeszcze jedną. Na rogu ulic Królewskiej i Pomorskiej już wkrótce, bo w 1931 roku zacznie się budowa Domu Śląskiego, który zostanie oddany do użytku w 1936 roku. Jest widoczny na zdjęciu współczesnym w oddali, po lewej stronie, na archiwalnym widać jeszcze tylko pustą przestrzeń. Choć gmach znajduje się dopiero na trzecim planie warto przybliżyć jego historię, która naznaczona jest upiorną ironią losu. Dom powstał z inicjatywy Towarzystwa Obrony Kresów Zachodnich, które miało na celu propagowanie polskości wśród mieszkańców autonomicznego województwa śląskiego. Dom Śląski był siedzibą bursy i schroniska turystycznego dla młodzieży śląskiej, które miały jej ułatwić studiowanie w Krakowie.

Już 13 września 1939 roku budynek został zajęty przez Niemców, którzy urządzili w nim siedzibę gestapo. Gmach budził grozę wśród mieszkańców Krakowa. W jego murach odbywały się brutalne przesłuchania. Dzisiaj mieści się tutaj oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa ze stałą ekspozycją na temat działalności Towarzystwa Obrony Kresów Zachodnich, okupacji niemieckiej oraz terroru stalinizmu.

Wróćmy na plan pierwszy. Powstający budynek to ogromna kamienica czynszowa przylegająca do Alei Juliusza Słowackiego, Placu Inwalidów i ulicy Henryka Sienkiewicza. Zaprojektował ją Fryderyk Tadanier, który pośród wielu innych realizacji w Krakowie miał też na koncie budynek Komunalnej Kasy Oszczędności przy placu Szczepańskim, zwany wówczas krakowskim drapaczem chmur.

Inwestorem kamienicy przy Placu Inwalidów był Tomasz Będzikiewicz, przedsiębiorczy masarz i jakby to dzisiaj powiedzieć deweloper, który z kolei na koncie miał to, że wyburzył na Rynku Głównym dwie kamienice, w których miejscu powstał osławiony Feniks.

Projekt Tadaniera z Placu Inwalidów wypada zapewne najbardziej konserwatywnie pośród jego innych dokonań, nawiązując bardziej do klasycyzmu niż modernizmu, którego był przedstawicielem.

Na stronie Dawno Temu w Krakowie warto zobaczyć zdjęcie wykonane prawdopodobnie tego samego dnia lecz pokazujące budowę kamienicy od strony Placu Inwalidów.

Archiwalne zdjęcie pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.