Wawel. 1896.

Porównując zmiany, jakie zaszły w okresie pomiędzy wykonaniem tych obu zdjęć odkryjemy 3 główne wątki: działalność Austriaków na Wawelu, przebudowę koryta Wisły (która w tym miejscu odbywała się w kilku etapach) oraz zmiany wprowadzone przez Niemców w trakcie okupacji. A, nie zapomnijmy jeszcze o Willi Rożnowskich.

Zacznijmy chronologicznie, od Austriaków. Jest rok 1896, więc żołdacy Franciszka Józefa dalej mieszkają na Wawelu. Ich obecność pociągnęła szereg zmian na gorsze w wyglądzie zamku. Baszty Senatorska, Złodziejska i Sandomierska na archiwalnym zdjęciu pozbawione są stożkowych dachów, którymi przykryte były już w renesansie, bo w latach 50. XIX wieku Austriacy zdecydowali, że od teraz będą płaskie. Najdłużej na rekonstrukcję czekała Baszta Złodziejska – prace zakończono w 2015 roku, a szpiczasty dach na Basztę Senatorską wrócił zaledwie kilkanaście lat wcześniej.

Na lewo od Baszty Złodziejskiej widzimy neogotycki dom rekonwalescentów wojennych, również dzieło Austriaków, którzy postawili go w miejscu średniowiecznych domów wikariuszy katedralnych i murów obronnych. Obecnie w tym miejscu stoi budynek administracji, który powstał zaraz po II Wojnie Światowej według projektu Witolda Minkiewicza.

Widoczna całkiem po lewej stronie Wieża Zygmuntowska zyskała obecny wygląd już w 1899 roku, kiedy otrzymała też nowy hełm zaprojektowany przez Sławomira Odrzywolskiego.

Przebudowa koryta Wisły została wymuszona licznymi powodziami, bo znajdujący się na Dębnikach cypel spiętrzał wodę, która wielokrotnie wlewała się do miasta, do tego podmywała brzeg po stronie Wawelu. Zakole Wisły wyprofilowano w 1938 roku, a cypel skrócono tak, że zabrakło już miejsca na stojącą na nim Willę Rożnowskich, którą rozebrano w tym samym roku. Ta fascynująca budowla o kształcie bawarskiego zameczku stała tutaj zaledwie 47 lat. Z powodu wspomnianych zagrożeń powodziowych już w 1911 roku willę próbowano wywłaszczyć, jednak batalie sądowe rodziny Rożnowskich opóźniły ten proces o 13 lat.

Za dalsze prace przy wałach wiślanych pod Wawelem zabrali się okupujący Kraków Niemcy. Oni też wyburzyli stojące u podnóża zamku kamienice przy ulicy Podzamcze, które można było zobaczyć na zdjęciu Wawelu z 1934 roku kilka odcinków wcześniej.

W 1965 roku dzięki budowie stopnia wodnego na Dąbiu poziom Wisły podniósł się i bulwary wiślane zyskały kształt, który znamy do dzisiaj.

Autorem zdjęcia archiwalnego jest Ignacy Krieger.

Udostępnij post: